Pomiar objętości gazu w środowisku przemysłowym i gospodarczym jest potrzebny z dwóch powodów. Po pierwsze, gdy gaz zmienia właściciela, tj. gdy jest rozliczany. Po drugie, gdy konieczne jest określenie produkcji lub zużycie gazu w procesach przemysłowych w celu oceny, kontroli i optymalizacji procesów.
Wszystkie gazy są wysoce ściśliwe, tzn. wraz ze wzrostem ciśnienia zmniejsza się ich objętość, a wraz ze wzrostem temperatury silnie się rozszerzają. Wskazanie (lub pomiar) objętości gazu ma zatem sens tylko wtedy, gdy jednocześnie wskazywane jest odpowiednie ciśnienie i temperatura.
Aby móc porównywać ilości gazu, użytkownicy odnoszą się do gazu w warunkach standardowych uzgodnionych na szczeblu krajowym, np. w Niemczech przy p = 1,013.25 mbar i T = 0 ° C. Jednakże, ta standardowa objętość nie może być mierzona bezpośrednio w praktyce; objętość gazu jest zawsze mierzona w warunkach roboczych aktualnie panujących w punkcie pomiarowym. Jeśli ciśnienie i temperatura są określane jednocześnie, standardowa objętość może być obliczona na podstawie objętości roboczej przy użyciu tych wartości (tzw. konwersja objętości).
Mierniki strumienia masy oparte na zasadzie Coriolisa lub anemometrii termicznej zajmują szczególną pozycję wśród gazomierzy. Jak sama nazwa wskazuje, mierniki te określają masę gazu, a nie jego objętość. Jednak przyrządy te są używane tylko w specjalnych sytuacjach i z tego powodu nie będą dalej omawiane.
Natomiast wszystkie inne dostępne na rynku mierniki gazu, zwane dalej "gazomierzami", mierzą objętość roboczą. Jeśli gazomierze są używane w transakcjach handlowych do celów rozliczeniowych, muszą być zatwierdzone zgodnie z europejską dyrektywą w sprawie przyrządów pomiarowych MID i regularnie kalibrowane.
W zależności od warunków pracy i zastosowań, preferowane są różne technologie:
- W sektorze gospodarstw domowych dominują gazomierze miechowe
- Gazomierze rotorowe są często stosowane w sektorze przemysłowym